ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE
Drogie dzieci, szanowni Rodzice, poniżej przedstawiam Wam propozycję ćwiczeń domowych.
Pamiętajcie, że nasza wspólna praca będzie efektywna wyłącznie z Waszą pomocą J
Życzę miłej zabawy J
M.Turek
ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE STYMULUJĄCE ROZWÓJ MOWY DZIECKA WE WCZESNYM WIEKU SZKOLNYM
I ĆWICZENIA ODDECHOWE
Cele;
- wydłużenie fazy wydechowej
- zwiększenie pojemności płuc
- różnicowanie fazy wdechowej i wydechowej
- rozruszanie przepony
- zapobieganie niepożądanym zjawiskom takim jak arytmia oddechowa
- mówienie na wydechu
- dostosowanie długości wydechu do czasu trwania odpowiedzi
Przykłady ćwiczeń
- proponujemy dziecku zabawę „Spacer na łące”. Dziecko wyobraża sobie że jest na łące. Podchodzi do każdego kwiatka i wącha go – wciąga powietrze nosem zatrzymuje wdech i wypuszcza powietrze nosem
- zabawa „Huśtanie misia na brzuchu”. Prezentujemy ćwiczenie; leżymy na plecach, na brzuch umieszczamy książkę, a na niej siedzi miś. Robimy wdech i brzuch uwypukla się; wydech i brzuch opada
- łączenie ćwiczeń oddechowych z ćwiczeniami gimnastycznymi. Wdech wykonujemy z jednoczesnym podnoszeniem rąk , wydech połączony z powolnym krzyżowaniem rąk z przodu lub opuszczaniem w dół
- wykonanie wdechu i zdmuchanie świeczki (powoli szybko) na wydechu
- zdmuchiwanie kartki papieru z gładkiej powierzchni
- zabawa ze słomką, przenoszenie kawałków styropianu do kubeczka, dmuchanie na styropian słomką
- wydmuchiwanie baniek mydlanych przez słomkę
- dmuchanie na kłębuszki waty, papierowe kulki, piłeczki
- gra na organach, trąbce gwizdku
- „balonik” – naśladowanie dmuchania balonu
- dmuchanie na balonik, piórka aby nie spadły
- „zmarznięte ręce” dmuchanie na ręce, bo zmarzły
- gwizdanie na jednym wydechu
- dmuchanie na własną grzywkę
- „czarodziejski obrazek” – każde dziecko dostaje kartkę na której jest kropla tuszu, dziecko dmucha na nią przez słomkę tak aby powstał czarodziejski obrazek
- liczenie na jednym wydechu (ciągiem)
- dmuchanie na wiatraczek
II ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄDY ARTYKULACYJNE
Cele;
- zręczne i celowe ruchy warg, języka, podniebienia
- zwiększenie napięcia warg i języka
- wyrabianie wyczucia danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy (kinestezja)
ĆWICZENIA RUCHÓW DOLNEJ SZCZĘKI
- opuszczanie i unoszenie dolnej szczęki
- ruchy dolnej szczeki do przodu i do tyłu
- przesuwanie dolnej szczęki w lewą stronę a następnie wprawą
- opuszczanie i unoszenie dolnej szczęki w dwóch fazach: umiarkowane opuszczanie a następnie maksymalne
- wykonywanie ruchów żucia; uczestniczą w nich: dolna szczeka, wargi i policzki
- dolnymi zębami chwytamy górną wargę
ĆWICZENIA WARG
- zakładanie wargi dolnej na górna i odwrotnie
- cmokanie
- dmuchanie ( wargi ściągnięte w kształcie dzióbka )
- wprawianie usta w drganie ( parskanie)
- nadymanie policzków i powolne wypuszczanie ustami lub nosem
- wargi wysuwamy do przodu i kierujemy raz w jedną raz w drugą stronę
- wargi wysuwamy do przodu i wykonujemy ruchy okrężne (raz w jedną i w drugą stronę
- górnymi zębami nadgryzamy wargę dolną
- utrzymujemy między zębami ołówek
- ściągamy usta jak przy samogłosce u a następnie spłaszczamy cofając kąciki
- ssiemy wargę górną a następnie dolną
- nabieramy powietrza pod wargę górną a potem pod dolną
- przytrzymanie wargami kartki papieru, którą logopeda próbuje wyciągnąć
- „obrysowywanie „ kształtu ust przez logopedę (uczulanie warg)
- łączymy wargi płasko i rozciągamy jak przy głosce „i”
- wymawianie samogłosek i- u , a następnie a, e, o , i, y
- wysuwamy wargi jak przy samogłosce „u” i rozchylamy jak przy samogłosce „e”. Ćwiczenie to wykonujemy naprzemiennie
ĆWICZENIA JĘZYKA
- uczulanie języka (leciutkie dotykanie go )
- wysuwanie i chowanie języka
- przesuwanie języka od kącika do kącika warg
- wysuwanie języka daleko na brodę i unoszenie go do nosa
- oblizywanie warg przy szeroko otwartych ustach
- liczenie zębów językiem
- wymiatanie językiem za górnymi i dolnymi zębami
- czubkiem języka wysuwamy policzki
- masaż językiem podniebienia , przy szeroko otwartej buzi
- wysuwanie języka jak najdalej z ust i chowanie go w głąb jamy ustnej
- dociskanie czubkiem języka do wałka dziąsłowego
- układanie języka na dole jamy ustnej, język leży za zębami śpiący język
- mlaskanie przednią częścią języka do dziąseł
- wybrzuszanie środka języka, robimy górkę z języka
- cofanie języka w głąb jamy ustnej
- rysowanie zaostrzonym językiem na zewnątrz jamy ustnej
- układanie na przemian w łopatę (szeroko), , grot (wąsko)
- kląskanie językiem w twarde podniebienie
ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO
- powoli, swobodnie wdychać i wydychać powietrze przez nos przy zamkniętych ustach
- powtórzyć poprzednie ćwiczenie z jedną dziurką nosa zamkniętą
- wykonać głęboki wdech przez nos i wydech przez szeroko otwarte usta, przy wydechu zaciska się nos
- chrząkanie
- ziewanie
- wciąganie policzków do wewnątrz jamy ustnej
- nadymanie policzków z zatkanym nosem
III ĆWICZENIA GŁOSOWE
Cele;
- prawidłowe wydobywanie głosu dla uzyskania efektu dźwiękowego w jamie ustnej
- rozluźnienie mięśni krtani i aparatu artykulacyjnego
- wybrzmiewanie głosu na maskę czyli podniebienie twarde, zęby, wargi
Przykłady ćwiczeń
- zabawa w „Misie”, które budzą się na wiosnę. Proponujemy pozycję leżącą; misie śpią, oddychają nosem(wdech i wydech przez nos), misie budzą się ziewają (wdech i wydech przez usta), misie wdychają powietrze ustami, zamykają usta i mruczą
- wybrzmiewanie głosu na maskę. W pozycji leżącej wymawianie połączeń mmmmaaaaaa, mmmmoooo, mmmmuuuuu w taki sposób aby a, o, u, słychać było wyraźnie, aby dźwięki „brzmiały na ustach
- misie cieszą się z nadejścia wiosny. Zanim wstają zaczynają śpiewać; a, e, o, y, i,u- najpierw pojedyncze samogłoski, potem przedłużają dźwięki
- zabawa „Echo”. Dzieci wywołują poszczególne głoski a jednocześnie powtarzają je ciszej, tak jak robi to echo, np. a (głośno) – a (cicho)
IV ĆWICZENIA SŁUCHOWE
Cele;
- utożsamianie i różnicowanie dźwięków mowy
- uwrażliwienie na pełne rozumienie wypowiedzi słownych
- koncentracji dziecka na wymawiane dźwięki, która pomoże w opanowaniu poprawności artykulacyjnej
- rozpoznawanie wymawianych wyrazów, sylab, dźwięków
- utrwalenie położenia narządów artykulacyjnych przy realizacji odpowiednich głosek
- wdrażanie dziecka do starannej mowy w stopniu jak najlepszym
- opanowanie różnic w wymowie głosek syczących i szumiących
Przykłady ćwiczeń
- różnicowanie wyrazów. Zadaniem dziecka będzie wskazanie odpowiedniego obrazka zgodnie z wypowiadanym przez nas poleceniem. Nazwy przedmiotów, osób, sytuacji są podobne brzmieniem. Najpierw dziecko poznaje obrazki, potem dajemy polecenie „Pokaż, gdzie jest kasza- kasa)
- wystukiwanie rytmu według wzoru
- odróżnianie odgłosów z otoczenia
- rozpoznawanie głosów zwierząt zarejestrowanych na taśmie magnetofonowej
- wyróżnianie wyrazów w zdaniu
- wyróżnianie sylab w wyrazie
- wyróżnianie głosek w zdaniu
- synteza podanych głosek w wyrazie z jednoczesnym wskazaniem obrazka
- wybieranie z wypowiedzianego zdania wyrazu zawierającego daną głoskę
- rozróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej np. dziecko klaszcze gdy słyszy błąd
- zabawa w echo – z pewnej odległości podajemy dziecku dźwięk lub zestaw dźwięków (sylab, wyrazów). Dziecko jest naszym echem. Potem zamieniamy rolę
V ĆWICZENIA FONOLOGICZNE, MORFOLOGICZNE, SYNTAKTYCZNE I PRAGMATYCZNE
- fonologia- dział językoznawstwa, nauka o fonemach i relacjach między fonemami
- morfologia – nauka o budowie i odmianie wyrazów
- syntaktyka dział gramatyki zajmujący się funkcją wyrazów w zdaniu oraz związkami i zależnościami między zdaniami, składnia
- pragmatyczne – nauka o ludzkim zachowaniu, zajmująca się relacjami między językiem a tymi, którzy się nim posługują
- Zabawy fonologiczne
Zabawy z rytmem
- Wyszukiwanie ze zbiorów obrazków tych które się rymują
- Śpiewanie rymowanych piosenek z zaznaczeniem rymujących się wyrazów szeptem
- Próby samodzielnego układania rymowanych wierszyków
- Układanie rymów do podanych obrazków
- Kończenie rymowanych zdań
Zabawy ortofoniczne
- Jakie odgłosy wydają zwierzęta
- Zabawy w środki lokomocji
- Słuchanie dźwięków z kasety magnetofonowej – rozpoznawanie ich
- Rozpoznawanie źródła dźwięku
- Słuchanie wierszy
- Wysłuchiwanie dźwięków z otoczenia
Zabawy z sylabami: analiza, synteza, przestawianie, zamienianie /dokładne odtwarzanie/
Zabawy głoskami: wyróżnianie w róznych opozycjach /dokładne odtwarzanie/
B. Zabawy i ćwiczenia morfologiczne
- Porównywanie długości zdań
- Układanie schematów zdań przy pomocy klocków, patyków
- Układanie zdań o trzymanym w ręku przedmiocie
- Kończenie zdań
- Tworzenie nowych słów przez dodanie fragmentu
- Tworzenie nowych słów za pomocą substytucji głosek
- Odkrywanie nowych słów poprzez wydzielanie części wyrazów
C. Ćwiczenia syntaktyczne
- Próby dziwnych dialogów (monotonnych) w których każde słowo wypowiedziane jest oddzielnie
- „słowa – rzeczy” rzeczowniki
- „Słowa – czynności” czasowniki
- „słowa określające” przymiotniki
- „Słowa wskazujące” – przyimki: w, pod, na, przed, obok
- Zależności i kategorie nadrzędne i podrzędne
- Zabawy w układanie zdań
D. Zabawy i ćwiczenia pragmatyczne
- Wypowiadanie się dzieci na temat hisoryjek obrazkowych
- Opis obrazków różniących się kilkoma szczegółami
- Wymyślanie opowiadania do wylosowanego obrazka
- Układanie opowieści do otrzymanych kolejno obrazków (powstaje wspólna historyjka
- Kształcenie umiejętności dialogowania
To jest Twój tekst, możesz go zmienić w każdej chwili.